15 augustus 2012 21:09 HR-vakgebied Kennismanagement Personeelsbeleid Personeelsbeheer Hybride werken

9 adviezen om de kennis is macht-cultuur te doorbreken

De productiviteit van kenniswerkers kan met 20 tot 25% toenemen als bedrijven optimaal gebruik maken van sociale media, aldus een onderzoek van het Amerikaanse adviesbureau McKinsey. Maar om deze winst helemaal te incasseren, moeten bedrijven bereid zijn om anders te werken. Door hun werkprocessen slimmer te organiseren en door hun traditionele kennis is macht-bedrijfscultuur te doorbreken. Een simpel recept om zo’n verandering te introduceren, bestaat niet. Maar op basis van succesvolle praktijkverhalen geeft McKinsey interessante adviezen.

De productiviteit van kenniswerkers kan met 20 tot 25% toenemen als bedrijven optimaal gebruik maken van sociale media, aldus een onderzoek van het Amerikaanse adviesbureau McKinsey. Maar om deze winst helemaal te incasseren, moeten bedrijven bereid zijn om anders te werken. Door hun werkprocessen slimmer te organiseren en door hun traditionele kennis is macht-bedrijfscultuur te doorbreken.

Een simpel recept om zo’n verandering te introduceren, bestaat niet. Maar op basis van succesvolle praktijkverhalen geeft McKinsey interessante adviezen.

Dat sociale media (zoals online netwerken, blogs, Twitter, wiki’s) voor een hogere productiviteit kunnen zorgen, valt goed bij veel lezers van Personeelslog. Dat blijkt uit de vele Twitter-reacties op het vorige artikel over het McKinsey-onderzoek (McKinsey: Werknemers productiever met sociale media).
Veel lezers deelden het artikel via Twitter met opmerkingen als “ik heb het altijd geweten”.

Organisatie- en cultuurverandering
Enkele lezers hadden juist uit het Personeelslog-artikel opgepikt dat om optimaal te kunnen profiteren van sociale media een organisatie- en cultuurverandering nodig is.

http://twitter.com/mariannezw/status/233113118446858240

http://twitter.com/mvanrooij/status/232919469092122624

http://twitter.com/Wendyvw84/status/233209533051305984

Kennis is macht-cultuur
Ook HR-adviseur en blogger Bas van de Haterd wijst nadrukkelijk op de organisatiecultuur die nodig is.
"McKinsey zelf is, naar ik begrepen heb, wel redelijk toegerust. Daar heerst al heel erg een kennisdelingscultuur waarop men ook wordt afgerekend. Als je een 'kennis is macht'-cultuur hebt, is het optimaal inzetten al een veel groter probleem."

Elk bedrijf is anders
In de uitgebreide versie van het onderzoeksrapport gaat McKinsey uitgebreid in op de organisatie- en cultuurverandering die binnen bedrijven nodig is om optimaal te kunnen profiteren van sociale media.
Een handboek hoe het precies moet, heeft het Amerikaanse adviesbureau niet geschreven. Sociale media bestaan nog niet zolang en elk bedrijf is anders. Maar op basis van de succesvolle bedrijven die McKinsey heeft bestudeerd, geeft het bureau wel ongeveer de richting aan.

Negen adviezen van McKinsey
Om op een goede manier werkprocessen aan te passen en de bedrijfscultuur te veranderen geeft McKinsey tien adviezen:

Techniek niet voorop: Bij sociale media gaat het niet in eerste instantie om de techniek, maar om de manier waarop deze de communicatie tussen mensen beïnvloedt.

Leren en verbeteren: Experimenteren is belangrijk, zodat bedrijven ontdekken wat in hun specifieke organisatie wel en wat niet werkt. Het zijn vooral 'lerende organisaties' die successen boeken. Zij proberen voortdurend nieuwe dingen uit, leren ervan en verbeteren hun manier van werken.

Zorg voor een kritische massa: In veel bedrijven worden sociale media met veel tamtam geïntroduceerd, maar voordat het gebruik een kritische massa heeft bereikt, ebt het enthousiasme alweer weg. Daarom is het belangrijk dat voldoende werknemers daadwerkelijk met de nieuwe communicatiemiddelen aan de slag gaan en het nut hiervan ervaren.

Steun van topmanagement: Sociale media zijn pas succesvol als bottom-up met de sociale media wordt gewerkt. Vaak ontdekken werknemers slimme toepassingen voor hun werk, die niet van te voren zijn voorzien. Maar om zover te komen, zijn rolmodellen nodig en is de steun van het topmanagement belangrijk.

Maak sociale media nuttig in het dagelijkse werk: Werknemers houden het gebruik van sociale media doorgaans niet lang vol als dit géén onderdeel is van hun dagelijkse werk. Als medewerkers sociale media als een extra taak beschouwen op hun lange to do-lijst, is de kans groot dat deze klus erbij inschiet. Als sociale media worden ingezet voor dagelijkse taken die echt noodzakelijk zijn, bereikt een bedrijf eerder een kritische massa van werknemers die deze middelen gebruiken. Soms is het handig om de werkprocessen hiervoor aan te passen.

Stimuleer een bedrijfscultuur die kennis delen als norm stelt: Een belangrijke voorwaarde voor het optimaal gebruik van sociale media (en daarmee een verhoging van de arbeidsproductiviteit) is een bedrijfscultuur die brede samenwerking en kennis delen stimuleert. Daarvoor is het belangrijk dat er voldoende vertrouwen is tussen medewerkers. In een omgeving met weinig vertrouwen zullen werknemers hun bijdragen aan sociale netwerken beperken tot goed nieuws en veilige informatie. In een kennis is macht-cultuur zullen medewerkers alleen de minst waardevolle kennis delen. Hierdoor krijgen de sociale netwerken weinig waarde, waardoor medewerkers eerder afhaken.

Kom met een goed verhaal: Voor een dergelijke cultuurverandering is een goed verhaal nodig dat duidelijk maakt waarom deze noodzakelijk is voor de organisatie en waarom deze ieders werk verbetert.

Slim belonen: Om medewerkers te stimuleren hun kennis te delen, werken intrinsieke beloningen (zoals status, erkenning van collega’s) vaak beter dan de traditionele, financiële beloningen zoals bonussen.

Slim trainen: Omdat netwerktools vaak gebaseerd zijn op applicaties die medewerkers al als consument kennen, is er doorgaans geen groot formeel opleidingsprogramma nodig. Vaak is training door ervaren collega’s het meest effectief.