De Nederlandse arbeidsmarkt blijft gespannen, ondanks een lichte daling in de krapte. Voor HR is het essentieel om vooruit te kijken en in te spelen op de structurele uitdagingen. Het benutten van onbenut arbeidspotentieel, investeren in jongeren en het behouden van bestaand personeel zijn cruciale stappen om bedrijven toekomstbestendig te maken.

Het derde kwartaal van 2024 laat een kleine verlichting zien op de krappe arbeidsmarkt, meldt het CBS. Het aantal vacatures daalde met 5.000, terwijl het aantal werklozen steeg met 4.000. Daarmee is er een lichte verschuiving in de arbeidsmarkt, maar met 106 vacatures per 100 werklozen blijft de druk ongekend hoog. Voor HR-professionals is het cruciaal om deze ontwikkelingen in perspectief te plaatsen en te anticiperen op de trends die deze cijfers weerspiegelen.

Vacatures: daling, maar niet overal
Hoewel het totaal aantal vacatures afnam naar 397.000, laten sectoren als handel en horeca een andere trend zien. Na een periode van afname, steeg het aantal vacatures in de handel met 1.000 tot 73.000, en in de horeca gebeurde hetzelfde, met een groei naar 28.000 vacatures. Dit toont dat de vraag naar personeel niet overal gelijkmatig daalt. Andere sectoren, zoals vervoer en opslag, bouw en financiële dienstverlening, kampten met een afname in vacatures.

Voor HR betekent dit dat wervingsstrategieën steeds meer gericht moeten zijn op de sectorale behoeften. In branches zoals handel en horeca liggen kansen om het tekort op te vullen, terwijl in krimpende sectoren mogelijk herstructurering nodig is.

Banengroei: zelfstandigen maken het verschil
De arbeidsmarkt laat ook een banengroei zien. Het totaal aantal banen steeg met 18.000 naar 11,6 miljoen. Interessant hierbij is dat zelfstandigen verantwoordelijk zijn voor bijna de volledige toename (+17.000 banen), terwijl het aantal werknemersbanen nauwelijks steeg (+1.000). Dit benadrukt de groeiende rol van zelfstandigen in de Nederlandse economie.

Tegelijkertijd zijn er duidelijke verschuivingen binnen sectoren. Uitzendbureaus zagen een forse daling van 10.000 banen, terwijl het openbaar bestuur en de handel, vervoer en horeca respectievelijk 8.000 en 7.000 banen toevoegden. Deze trends onderstrepen dat HR zich niet alleen moet richten op werving, maar ook op het inspelen op structurele veranderingen binnen sectoren.

Werkloosheid: uitdagingen bij jongeren en langdurig werklozen
Het werkloosheidspercentage steeg licht, van 3,6% naar 3,7%. Vooral jongeren worden hard geraakt, met een stijging van de werkloosheid van 8,6% naar 8,8%. Daar komt bij dat het aantal langdurig werklozen – mensen die langer dan een jaar werkloos zijn – groeide naar 68.000. Zij vormen nu 18% van de totale werklozenpopulatie.

Deze cijfers benadrukken de noodzaak om jongeren beter te begeleiden richting werk. Traineeships, leer-werktrajecten en mentorschap zijn slechts enkele manieren waarop HR een verschil kan maken. Voor langdurig werklozen ligt de focus op re-integratieprogramma’s en gerichte coaching.

Onbenut arbeidspotentieel: een kans voor HR
Naast de officiële werklozen is er een groot aantal mensen dat beschikbaar is voor werk, maar niet actief zoekt (183.000), of deeltijdwerkers die meer uren willen maken (504.000). Dit onbenut arbeidspotentieel biedt kansen voor werkgevers die moeite hebben met het vervullen van vacatures.

Flexibele werkopties, hybride werkvormen en aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden kunnen een groot verschil maken om deze groep te activeren. HR kan hierbij een sleutelrol spelen door arbeidscontracten en werktijden beter af te stemmen op de behoeften van deze werknemers.

Wat kan HR doen?
De ontwikkelingen in de arbeidsmarkt vragen om actie van HR-professionals. Hieronder een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten:

INSPIRATIE VOOR HR: Doe het samen met HR TOOLS & EXTRA'S

Doorsturen: