Ad Voerman over het vermijden van competentiestrijd en afgunst.

Bij een van mijn relaties woedde een hevige en vaak heftige discussie over het al of niet invoeren van prestatiebeloning. Bepaald geen nieuw onderwerp! Het is in ons land een oud strijdpunt tussen werkgevers en werknemers.

Vaak vormt het een jaarlijks ritueel bij de CAO onderhandelingen. Veel verder dan tegenover elkaar staan komen partijen dan niet, ook al zie je langzamerhand steeds meer CAO’s komen waarin regelgeving groeit met betrekking tot winst afhankelijke uitkeringen.

Langzaam maar zeker zal de starre beloningstructuur plaats gaan maken voor meer flexibele systemen. Het huidige loongebouw staat nu eenmaal onder grote druk van externe ontwikkelingen.

In dit geval spitste het conflict, tussen een directie en de ondernemingsraad, zich toe op de wens van de leiding prestatiegerelateerde beloning in te voeren. De OR was daar mordicus tegen. Mij werd gevraagd te bemiddelen.

In een uitsluitend op direct afrekenbare prestaties gebaseerd loonsysteem heb ik nooit iets gezien. Een organisatie is een organisme van onderling met elkaar samenwerkende groep mensen. De prestaties van het geheel zijn afhankelijk van een veelvoud aan factoren:

de inrichting van de werkprocessen,

de cultuur,

de kwaliteit van de systemen en procedures en

de kwaliteit van leiding en medewerkers.
De invloed van individuele medewerkers op dit geheel aan factoren is relatief te gering om een systeem van rechtstreekse prestatiebeloning te rechtvaardigen.

Desalniettemin blijft het opereren van de factor Human Capital vaak van doorslaggevend belang voor het succes (of het ontbreken daarvan) van de organisatie. Medewerkers leveren niet altijd dezelfde prestaties. En daar waar zichtbaar verschil optreedt tussen individuen of afdelingen die te herleiden zijn tot de inzet en betrokkenheid van individuele of groepen medewerkers, is er niets op tegen een dergelijk verschil te honoreren.

Ik pleit er dan ook voor bijzondere, herkenbare prestaties speciaal te belonen. Maar dan moeten alle criteria toepasbaar zijn: het moet dus gaan om iets bijzonders; het moet een prestatie zijn en als zodanig herkenbaar. Door het honoreren daarvan ontstaat er geen onderlinge competentiestrijd en afgunst die het klimaat vergiftigen en wordt toch recht gedaan aan hen die iets bijzonders presteren.

Mijn tip: geef in dat geval een eenmalige uitkering en zet die om in een bijzonder uitje zoals b.v. een weekend Londen. De impact van een dergelijke traktatie is vele malen groter dan de toekenning van een extra periodiek.

Ad Voerman
Februari 2007

Ad Voerman is directeur van QMS Holland.

Meer informatie over Ad Voerman vindt u op zijn website: www.qmsholland.nl