Als adviseur van het management moet je soms negatieve feedback geven aan leidinggevenden. Maar niet iedere leider kan even goed met kritiek overweg. Voor een beter resultaat is het verstandig om niet ‘Nederlands bot’ te zijn, maar kritiek op de baas omzichtig te brengen. Want lief zijn voor de baas, werkt gewoon beter.

Machtige mensen zijn eraan gewend opdrachten te geven, die door anderen worden uitgevoerd. Maar vooral machtige leiders met een onstabiele persoonlijkheid, worden erg van hun stuk gebracht als ze onomwonden kritiek krijgen. Dat blijkt uit onderzoek waarmee organisatiepsychologe Jana Niemann op 18 april 2013 aan de Rijksuniversiteit Groningen tot doctor promoveerde.

Kritiek geven helpt prestaties
Volgens Niemann is het geven en ontvangen van feedback van groot belang voor de manier waarop mensen presteren binnen organisaties. Dan is het jammer als medewerkers en adviseurs niet durven te zeggen waar het op staat. Want ‘als een manager niet weet wat er fout gaat, kan hij er ook niets aan doen’, stelt Niemann.

En leiders kunnen ook direct van feedback profiteren, ‘omdat die belangrijk is voor de manier waarop je functioneert in je werk.’

Machtig, maar instabiel
De belangrijkste factoren die een rol spelen bij de manier waarop mensen reageren op negatieve feedback zijn:

• macht
• wantrouwen
• persoonlijkheid
• en hun onderlinge relatie.

Daarbij valt op dat machtige mensen die emotioneel niet erg stabiel zijn, ronduit slecht reageren op negatieve feedback van hun ondergeschikten.

Niemann: ‘Ze worden boos en vinden degene die de feedback geeft onaardig en incompetent en ze nemen de feedback niet aan. Ze ervaren de feedback waarschijnlijk als een aanval op hun eigen zelfbeeld. Machtige mensen met een stabielere persoonlijkheid reageren relaxter’.
 
Feedback aardig verpakken
Niemann raadt aan om kritiek op mensen met macht op indirecte wijze te geven. ‘Doe het op een aardige manier, kleed het in, frame je feedback minder bot. Dan reageren mensen met macht veel positiever’.

Niemann, die zelf in Duitsland is geboren, weet dat Nederlanders ‘van nature graag direct reageren’. Maar je bereikt meer bij je machtige baas als je kritiek aardig inkleedt. ‘Anders ligt de feedback te zwaar op de maag en bereik je er alleen mee dat je baas boos wordt.’ 
 
Open met elkaar omgaan
Organisaties moeten mensen op leidinggevende posities benoemen die emotioneel stabiel genoeg zijn om negatieve feedback goed te ontvangen, beveelt Niemann aan. Verder stelt ze voor om leiders te coachen die moeite hebben met feedback ontvangen.

Ook moeten organisaties bevorderen dat medewerkers eerlijk en open met elkaar omgaan en dat ze elkaar en hun baas durven te vragen om feedback. Trainingen in het geven en ontvangen van feedback kunnen daar aan bijdragen.