Beoordelingsgesprekken leveren alleen maar frustratie op voor managers en werknemers. Ze zijn niet motiverend en hebben geen positief effect op de prestatie omdat ze vooral terugkijken. Organisaties kunnen zich veel beter richten op doorlopende coaching, waardoor teamleden het hele jaar door te horen krijgen hoe ze hebben gepresteerd en hoe het nog beter kan.

Bij elkaar gooien Nederlandse organisaties wel een miljard euro weg aan verspilde tijd door het voeren van jaarlijkse beoordelingsgesprekken, blijkt uit een zevenjarig onderzoek van docent Human Resources Management dr. Kilian Wawoe van de Vrije Universiteit Amsterdam.

Mannen beter beoordeeld dan vrouwen
De afgelopen zeven jaar deed Wawoe onderzoek onder honderden (personeels-)managers en medewerkers. Daaruit blijkt dat zij beoordelingsgesprekken een verspilling van tijd en geld vinden.

Medewerkers hebben het gevoel dat beoordelingen niet eerlijk tot stand komen. Dat kan kloppen, stelt Wawoe, want de beoordelingsscore die medewerkers krijgen is maar voor een klein deel terug te voeren is op hun prestaties. Zo worden mannen beter beoordeeld dan vrouwen, niet omdat ze beter zijn, maar omdat ze meer hun mening geven en managers geen zin hebben in een conflict.

Miljard euro weggegooid
In Nederland werken 8,6 miljoen mensen. Als die allemaal vier uur per jaar kwijt zijn aan het beoordelingsgesprek dan kost dit medewerkers en leidinggevende een kleine 70 miljoen uur op jaarbasis. Daarnaast moeten personeelsafdelingen dit hele proces begeleiden en invoeren en moeten IT-systemen hierop ingericht worden. Volgens berekeningen van Wawoe besteden we in Nederland zo ruim een miljard euro aan dit proces.

Wawoe stelt dat die investering vooral frustratie oplevert. “Uit Amerikaans onderzoek was al bekend dat het merendeel van de (personeels-) managers niet denken dat het beoordelingsgesprek leidt tot betere prestaties en tevredenheid van medewerkers, in Nederland is dat niet anders.”

Alternatief: doorlopende coaching
Wawoe keek daarom naar bedrijven die het anders doen. Wat hem daar opviel, is dat teams die op topniveau presteren allemaal werken met doorlopende coaching. Teamleden krijgen het hele jaar door te horen hoe ze hebben gepresteerd en hoe het nog beter kan. Dat verhoogt niet alleen de prestaties van medewerkers, maar ook de tevredenheid en verlaagt de kans op stress en een burn-out.

Wawoe: “De beste teams worden ook nooit beoordeeld met een uitgebreide beoordelingsschaal, maar hoogstens met 'geschikt' en 'ongeschikt'. Op je rijbewijs staat ook niet hoe goed je kunt rijden: het voldoet of het voldoet niet. Als je vervolgens een betere chauffeur wil worden, moet je gecoacht worden op basis van je rijgedrag.”

Beoordelen van achterhaalde doelstellingen
Bedrijven en organisaties houden vast aan het huidige systeem omdat het transparant is en zekerheid biedt. Vaak worden in januari doelen gesteld en wordt in december beoordeeld of de medewerker zijn doelstellingen heeft gehaald. Het probleem is echter dat de doelstellingen vaak geen rekening houden met de complexiteit van het werk en bovendien in februari vaak al achterhaald zijn.

Wawoe: ”Wat overblijft, is een gesprek over achterhaalde doelstellingen en niet over wat iemand het hele jaar gedaan heeft. Het gevolg: teleurgestelde medewerkers die geen vertrouwen hebben in een eerlijke beoordeling door hun manager.”

MIS NIKS: Abonneer je op de gratis Personeelsnet-nieuwsbrief

Doorsturen: