Met de hervorming van het ontslagrecht komt er een einde aan de gebruikelijke ontslagvergoeding volgens de 'kantonrechtersformule'. In plaats hiervan krijgt de ontslagen werknemer een transitiebudget. Met dit budget kan de werknemer niet langer doen wat hij wil. Een nieuwe keuken kopen of eerder met pensioen gaan is er niet meer bij.

Met de hervorming van het ontslagrecht komt er een einde aan de gebruikelijke ontslagvergoeding volgens de 'kantonrechtersformule'. In plaats hiervan krijgt de ontslagen werknemer een transitiebudget.
Met dit budget kan de werknemer niet langer doen wat hij wil. Een nieuwe keuken kopen of eerder met pensioen gaan is er niet meer bij.

Onlangs heeft een gelegenheidscoalitie van vijf partijen (VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie) afgesproken dat het ontslagrecht op de schop gaat. Minister Henk Kamp van Sociale Zaken heeft een discussienotitie over deze hervorming naar de Tweede Kamer gestuurd.

Ontslagvergoeding verdwijnt
Vanaf 2014 kunnen werkgevers zonder ontslagtoets vooraf werknemers ontslaan, maar betalen wel de eerste periode van werkloosheid. Werknemers krijgen bij onvrijwillig ontslag een financiële vergoeding, het zogenoemde transitiebudget. Dit vervangt de ontslagvergoeding die via de kantonrechter werd afgesproken.

Maximaal half jaarsalaris
Het transitiebudget bestaat uit een kwart maandsalaris per gewerkt jaar, met een maximum van een half jaarsalaris.
Dit budget mag echter alleen worden gebruikt voor scholing of het vinden van een andere baan, bijvoorbeeld via een outplacementbureau.

Als de werknemer een andere baan vindt zonder dat hij hiervoor het hele transitiebudget heeft uitgegeven, wordt het restant aan de werknemer uitbetaald. Maar ook in dit geval kan de werknemer dit geld niet uitgeven aan een opknapbeurt van zijn keuken. Het geld wordt gestort op de nieuwe, fiscaal voordelige vitaliteitsspaarrekening. De werknemer mag het resterende budget alleen gebruiken om te investeren in zijn loopbaan.

Niet altijd een transitiebudget
Het transitiebudget is principe bedoeld voor alle werknemers die onvrijwillig worden ontslagen: zowel vaste als tijdelijke werknemers. Maar er zijn uitzonderingen: als het ontslag “ernstig aan de werknemer is te verwijten” of als de werkgever failliet is.

Hoogte budget
Minister Kamp legt weliswaar een maximum vast voor het transitiebudget, maar “het staat werkgevers en werknemers wel vrij aanvullende afspraken te maken”.
Daarnaast houdt de minister nog een slag om de arm bij de hoogte van het transitiebudget. Hij onderzoekt nog of “recente scholingsinspanningen” die de werkgever zich heeft getroost, straks verrekend kunnen worden met het transitiebudget.

Haastwerk
Of de hervorming van het ontslagrecht en het transitiebudget ongeschonden de eindstreep zullen halen, is de vraag. De plannen van de gelegenheidscoalitie vertonen alle trekken van haastwerk. Steeds meer experts wijzen op mogelijke verbeteringen.
Daarnaast moet nog worden afgewacht of de vijf partijen na de verkiezingen straks opnieuw een meerderheid hebben in de Tweede Kamer en met elkaar willen doorgaan om de plannen daadwerkelijk uit te voeren.

Update 1 oktober 2012:
Het vitaliteitssparen komt er definitief niet. VVD en PvdA, die onderhandelen om samen een kabinet te vormen, hebben inmiddels bekend gemaakt dat het vitaliteitssparen niet doorgaat. Het geld dat de partijen hiermee overhouden, is onder meer bestemd voor niet laten doorgaan van de forensentax.