Nederland kampt met 270.000 mensen die langer dan een jaar werkloos zijn. Nu de economie herstelt, daalt de werkloosheid nauwelijks onder ouderen. Zij wachten vaak op werk met een salarispakket dat werkgevers niet willen bieden. Om hen aan werk te helpen zijn maatregelen nodig als subsidieregelingen, afbouw van ontslagbescherming en lagere ww-uitkeringen.

De langdurige werkloosheid daalt als de economie herstelt, maar dat verhelpt de problemen voor oudere langdurig werklozen nauwelijks. Voor een structurele aanpak van het probleem zijn grotere ingrepen nodig. Dat concluderen de CPB-onderzoekers Marloes de Graaf-Zijl, Albert van der Horst en Daniel van Vuuren in de CPB Policy Brief ’Langdurige werkloosheid: afwachten en hervormen’.

Langdurige werkloosheid daalt te langzaam
In Nederland is nu 3% van de beroepsbevolking langdurig werkloos. Zonder overheidsingrijpen daalde de langdurige werkloosheid eerder naar 1%. Volgens het CPB kan dat ook na de laatste recessie weer gebeuren. Het herstel komt nu wel later en dat komt niet door hoge lonen of de (vermeende) inflexibiliteit van de Nederlandse arbeidsmarkt, maar veel meer omdat de economie in landen waar we zaken mee doen nog maar langzaam herstelt.

Gerichte maatregelen kunnen de bestrijding van langdurige werkloosheid op korte termijn ondersteunen. Zo kan een tijdelijke financiële bonus voor werklozen voor het vinden en behouden van een baan bijvoorbeeld effectief zijn. Omscholing kan verder helpen voor werklozen uit – een beperkt aantal – krimpsectoren die na het aantrekken van de economie niet in hun oude beroep kunnen terugkeren.

Dure ouderen verwachten te hoog loon
Meer dan 40% van de langdurig werklozen is ouder dan vijftig jaar. Oudere werknemers verliezen niet vaker hun baan, maar áls zij werkloos raken, is de kans op langdurige werkloosheid bijna dubbel zo groot als gemiddeld.

Oudere werknemers hebben meer arbeidsrechten en dat maakt hen duurder. Gevolg is ook dat oudere werklozen vaak een hoger loon verwachten dan werkgevers willen bieden. De overheid heeft wel beleid om dit probleem te verhelpen, maar het blijkt tot nu toe onvoldoende effectief om oudere werklozen weer aan een baan te helpen.

Maatregelen om ouder werklozen te helpen
Het huidige pakket van beleidsmaatregelen – dat grotendeels is gericht op lagere loonkosten – is onvoldoende effectief om oudere werklozen weer aan een baan te helpen. Er zijn volgens het CPB meer fundamentele herzieningen noodzakelijk. De onderzoekers pleiten daarom voor:

• een werkloosheidsuitkering die daalt met de werkloosheidsduur, zodat het op den duur aantrekkelijker wordt om een lager betaalde baan te accepteren
• het afbouwen van ontslagbescherming, zodat die minder afhangt van de lengte van het arbeidscontract
• subsidieregelingen of premiekortingen voor werkgevers die ouderen in dienst nemen
• vermindering van regelingen in cao’s die oudere werknemers duur maken, zoals extra vrije dagen voor ouderen

MIS NIKS MEER: Schrijf je hier in voor de gratis HR-nieuwsbrief