De kinderopvang heeft te maken met grote personeelstekorten, lange wachtlijsten en stijgende prijzen. Door deze problemen, is de impact op ouders en de arbeidsmarkt groot. En ook HR-adviseurs krijgen te maken met de gevolgen ervan voor werknemers binnen hun organisatie. Werkgevers moeten daarom werknemers met kinderen tegemoetkomen.

Op dit moment zijn er in de kinderopvang vier vacatures voor elke werkzoekende, blijkt uit onderzoek van Nationale Vacaturebank. Zeven van de tien kinderopvanglocaties heeft dan ook te maken met wachtlijsten.
Het tekort in de kinderopvang heeft een domino-effect op de arbeidsmarkt. Ouders die geen opvangplek kunnen vinden, moeten noodgedwongen minder uren gaan werken. Vooral in de Randstad is dit een groeiend probleem.

Vraag is fors toegenomen
De vraag naar kinderopvang is de afgelopen vijf jaar fors toegenomen, met een stijging van 26% in het aantal opvanguren. Sinds 2019 zijn er 29.400 nieuwe banen in de sector bijgekomen, maar dit is niet voldoende om aan de stijgende vraag te voldoen.

De kinderopvangsector wordt extra belast doordat ouders meer gaan werken, ook gestimuleerd door overheidscampagnes. Maar de opvang loopt nu tegen haar grenzen aan.

Regionale verschillen in tekorten
In Noord-Holland is de situatie het nijpendst. Daar staan in het tweede kwartaal van 2024 gemiddeld 6,4 vacatures open voor elke werkzoekende in de kinderopvang. Friesland en Utrecht hebben de laagste vacaturedruk, maar ook hier is er 1,5 vacature per werkzoekende.

Voor ouders in grote steden zoals Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht zijn de wachttijden het langst. Hier moet bijna een kwart van de ouders minstens drie maanden wachten op een plek voor hun kind. Buiten de Randstad, zoals in Groningen en Hilversum, liggen deze percentages iets lager.

Stijgende kosten van kinderopvang
De kosten voor kinderopvang zijn de afgelopen jaren blijven stijgen. In 2023 betaalden ouders gemiddeld €9,47 per uur voor een kinderdagverblijf. De maximale vergoeding bedroeg €9,12, waardoor ouders vaak een deel zelf moeten betalen. Voor gezinnen met een gemiddeld inkomen betekent dit dat zij gemiddeld 9,4% van hun inkomen kwijt zijn aan drie dagen kinderopvang per week.

In gemeenten zoals Amstelveen en Gooise Meren zijn de kosten zelfs hoger dan het landelijke gemiddelde, met uurtarieven van respectievelijk €10,17 en €10,13. Ook de buitenschoolse opvang (bso) wordt steeds duurder. In Houten, de duurste gemeente, betalen ouders €9,38 per uur.

Salarisstijgingen als oplossing
Om het personeelstekort aan te pakken, zijn de salarissen in de kinderopvangsector de afgelopen jaren fors verhoogd. Sinds 2019 is het startsalaris met bijna €500 gestegen. Medewerkers in de laagste salarisschaal verdienen nu gemiddeld €2.539 per maand, terwijl dit in 2019 nog €2.047 was. Daarnaast is de eindejaarsbonus in vijf jaar tijd met ruim €420 toegenomen.

De wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) wordt sinds januari 2025 strenger gehandhaafd. Dit heeft gevolgen voor de circa 10% zzp’ers die werkzaam zijn in de kinderopvang. Grote organisaties werken uit voorzorg niet meer met zzp’ers, maar de vrees is dat dit de personeelstekorten verder kan verergeren.

Ouders met kinderen tegemoetkomen
Werkgevers en HR-adviseurs kunnen hun gewaardeerde werknemers met kinderen beter ondersteunen, zodat zij productief kunnen blijven voor de organisatie. Bijvoorbeeld door flexibele werktijden aan te bieden, zodat ouders opvang en werk beter kunnen combineren. Ook thuiswerkmogelijkheden zouden de afhankelijkheid van kinderopvang kunnen verminderen.

Ook is het mogelijk om initiatieven te ondersteunen voor gastouderopvang of kinderopvang bij het bedrijf zelf, alhoewel dat vooral een begaanbare weg lijkt voor grote organisaties met flinke budgetten.

VERBETER JE HR-BELEID: Pak het zorgvuldig aan met deze tools