Lijf en geest laten het afweten onder druk.

Met een beetje stress presteren mensen beter, wordt vaak gedacht. Promovendus Rob Pijpers heeft uitgezocht wat er gebeurt als mensen onder druk moeten functioneren. Hij vond dat zowel lichaam als geest niet meewerken aan betere prestaties. Dat staat in zijn proefschrift getiteld The impact of anxiety on perceptual-motor behaviour, waarmee hij aan de Vrije universiteit promoveert.

Pijper laat in zijn proefschrift zien dat hoe nervositeit tot houterige bewegingen en verminderde waarneming leidt. Om tijdens experimenten weinig of veel nervositeit te veroorzaken bij proefpersonen, liet Pijpers deelnemers respectievelijk laag, dan wel hoog op een klimwand enkele taken uitvoeren. Bij grotere spanning veranderen de lichaamsfuncties: de hartslag gaat omhoog, de melkzuurconcentratie in het bloed neemt toe, net als spiervermoeidheid. Bewegingen worden door grotere nervositeit ook langzamer en meer houterig, liet Pijpers zien. De promovendus heeft aangetoond dat de deelnemers de taak als het ware op een lager vaardigheidsniveau dan normaal uitvoerden.

Minder oplossingen onder stress
Nervositeit beïnvloedt ook iemands waarneming. Als deelnemers nerveus waren, zagen zij andere minder riskante oplossingen voor een klimprobleem, dan wanneer ze niet nerveus waren. Zo zagen proefpersonen klimgrepen die zij eerder hadden waargenomen als ‘net binnen bereik’, onder grote nervositeit als ‘net niet meer bereikbaar’. Dat blijkt maar deels perceptie: sommige grepen konden deelnemers daadwerkelijk niet meer bereiken, door de fysiologische veranderingen en het houteriger bewegen. Daarnaast vernauwde ook het aandachtsveld van de deelnemers, waardoor zij bepaalde mogelijkheden en grepen eenvoudigweg niet meer zagen.