Slechts een kwart van de werknemers heeft op één of andere manier invloed op de eigen werktijden. Werkgevers ontnemen werknemers daarmee een belangrijk instrument om zelf vermoeidheid en stress tegen te gaan.

Slechts een kwart van de werknemers heeft op één of andere manier invloed op de eigen werktijden. Werkgevers ontnemen werknemers daarmee een belangrijk instrument om zelf vermoeidheid en stress tegen te gaan.

In 2010 werkte ruim driekwart van de werknemers in Nederland op vaste tijden of op variabele tijden vastgesteld door de werkgever. Dat blijkt uit cijfers van het CBS.

Binnen bloktijden
Eén op de vier werknemers heeft wat te zeggen over de eigen werktijden. Bijna 8 procent van de werknemers kon zelf elke dag bepalen hoeveel uren zij werkten. Bij deze mensen moeten de begin- en eindtijden wel binnen vaste tijdvakken vallen; binnen bloktijden.
Nog eens 11 procent werkte ook met bloktijden, maar had wel een vast aantal uren per dag. Daarnaast was bijna 6 procent helemaal vrij in het bepalen van de werktijden of had een andere regeling.

Ambtenaren meeste invloed op eigen werktijden
In de financiële dienstverlening, ICT of onroerend goed en bij de overheid, kan ruim één op de vijf werknemers zelf zijn begin- en eindtijden binnen de bloktijden bepalen, maar werkt wel een vast aantal uren per dag.
Bij de overheid werken daarnaast ongeveer evenveel werknemers zonder een vast aantal uren per dag. In totaal heeft bijna de helft van de ambtenaren invloed op zijn werktijden.

Werktijdcontrole
Uit onderzoek blijkt dat werknemers naarmate ze meer controle en zeggenschap hebben over hun werktijden, ze hun werkuren beter kunnen afstemmen op hun zorgtaken en hun behoefte om te herstellen van het werk. Daardoor hebben ze minder last van stress en vermoeidheid.

Bij wat werktijdcontrole wordt genoemd, kan het gaan om flexibele begin- en eindtijden, zelf pauzes kunnen inplannen, zelf vakanties, vrije dagen en het overwerk kunnen regelen.

Zelfroosteren
Radboud Universiteit Nijmegen onderzoekt welke onderdelen van werktijdcontrole belangrijk zijn voor het welbevinden van werknemers.
Interessant daarbij is dat de onderzoekers de effectiviteit bekijken van zelfroosteren. Bij deze vorm van werktijdcontrole die uit Zweden is overgewaaid, stellen werknemers naar eigen wens hun werkrooster samen.

Zelfroosteren geeft werknemers - ook als zij niet kunnen thuiswerken - meer mogelijkheden om hun werk en privé-leven op elkaar af te stemmen.
Zo is de gezondheidszorg zeer geïnteresseerd in dit Nieuwe Werken. Zij hoopt hiermee in de toekomst beter personeel te kunnen werven en vasthouden. Dat zal een hele ommezwaai zijn, want volgens de CBS-cijfers is de gezondheidszorg nu één van de sectoren waar werknemers juist de minste invloed hebben op hun eigen werktijden.

Werknemers met mogelijkheid tot indelen eigen werktijd naar bedrijfstak, 2010

Doorsturen: