Hoewel we in de winter de kachel flink opstoken, zijn er de laatste jaren ook meer extreem warme dagen. En hitte kan een grote impact hebben op de gezondheid en veiligheid van mensen, vooral op de werkvloer. Daarom is er een nieuwe aanpak ontwikkeld: de hittekracht-index en het concept van hittefit. Deze index kan werkgevers helpen om maatregelen te nemen, waardoor medewerkers toch productief blijven, ondanks de warmte.

Het model is ontwikkeld door TNO, het KNMI, het RIVM en de VU. Het kan helpen om de effecten van hitte beter te meten, te begrijpen en om actie te ondernemen waar nodig.

Hittekracht als toegankelijke waarde
De hittekracht-index is een hulpmiddel waarmee de impact van hitte beter kan worden ingeschat. Het combineert factoren zoals temperatuur, luchtvochtigheid, stralingswarmte en wind in één getal, uitgedrukt op een schaal vergelijkbaar met windkracht. Hierdoor biedt hittekracht een completer beeld van de risico's op hete dagen.

Veelal wordt nog te veel alleen naar temperatuur gekeken, terwijl andere factoren zoals luchtvochtigheid en wind net zo bepalend zijn voor de effecten van warmte op de mens. Dit leidt tot een betere risico-inschatting en betere voorbereidingen op bepaalde hittebelasting.

Waarom is hittekracht nodig?
De traditionele maatstaf die professionals hanteren is effectief voor het meten van hittestress, maar minder toegankelijk voor het grote publiek. Het levert waarden op die verwarrend kunnen zijn omdat die niet direct te relateren zijn aan de gewone temperatuur.

Het idee achter hittekracht is om deze verwarring weg te nemen door een eenvoudig en intuïtief systeem te gebruiken, vergelijkbaar met windkracht. Op deze manier kan het publiek sneller inschatten welke maatregelen nodig zijn. Zo kan hittekracht niet alleen bij professionals maar ook in het dagelijkse leven geïntegreerd worden, bijvoorbeeld in weerberichten of waarschuwingssystemen. Naast de samenleving richt hittekracht zich ook op professionals in het veiligheidsdomein, zoals de brandweer, politie en organisatoren van evenementen. Het doel is om samen te oefenen met deze nieuwe maatstaf en zo de effectiviteit van maatregelen te vergroten.

Hittefit geeft belasting aan voor mensen
Naast hittekracht introduceert het model het concept van hittefit. Dit gaat over hoe goed iemand bestand is tegen hitte, afhankelijk van factoren zoals fysieke gezondheid, kledingkeuze, werkbelasting en omgevingsomstandigheden. Mensen met zwaar werk in een warme omgeving met beschermende kleding, moeten bijvoorbeeld sneller maatregelen nemen dan anderen.

Hittefit maakt het mogelijk om gerichter te bepalen voor wie hitte een probleem is. Het biedt een soort beslisboom die helpt om specifieke maatregelen te treffen, afhankelijk van de werkomstandigheden en persoonlijke fitheid. Dit helpt niet alleen om de veiligheid te verbeteren, maar kan ook bijdragen aan het behoud van productiviteit bij hoge temperaturen.

Mogelijkheden voor de werkplek
Het model kan daarmee ook helpen bij noodzakelijke aanpassingen op de werkvloer. Vakbonden en werknemers willen graag een soort grenswaarde, omdat mensen ziek kunnen worden van hittebelasting. Nu zijn er (nog) geen harde regels voor werken bij hitte, waardoor het voor werkgevers en werknemers soms lastig is om in te schatten hoe het werk moet worden ingericht als het extreem warm is op het werk.

Hittekracht en hittefit kunnen dan helpen om per beroepsgroep te bepalen bij welke hittekracht er actie ondernomen moet worden door de werkgever. Als er voorzieningen worden getroffen die de hitte draaglijk maken, kunnen werknemers ook productiever blijven bij hitte. De maatregelen verschillen per beroepsgroep. Kun je op je werk bijvoorbeeld niet voor andere kleding of een schaduwplek kiezen en is werkkleding heel warm, dan wordt de hittebelasting sneller te groot dan voor andere beroepen. Dan moet de werkgever eerder maatregelen nemen tegen hittestress. dan voor ander werknemers die zich wel kunnen aanpassen.

WETEN EN HANDELEN:  Richtlijnen voor werken bij hitte en vorst