Wijziging Arbowet brengt zowel 'verbijstering' als 'enthousiasme'
Preventiemedewerker niet meer verplicht voor organisaties tot 25 medewerkers.
De wijziging van de Arbowet staat al een tijdje op de rol. Minder regeltjes van de overheid moeten er komen en meer ruimte voor maatwerkafspraken tussen werkgevers en werknemers. Naast de Europese arboregels komen er zo min mogelijk extra verordeningen uit Den Haag, behalve als werknemers zeer ernstige risico’s kunnen lopen.
In het wetsvoorstel voor de nieuwe Arbowet schrijft de overheid niet meer tot in detail voor aan welke eisen ondernemingen moeten voldoen. Wel komen er zogenoemde 'doelvoorschriften', die het doel voor het niveau van bescherming tijdens het werk beschrijven.
Per sector gaan vakbonden en werkgeversorganisaties een
arbocatalogus samenstellen waarin staat op welke manieren en met welke middelen bedrijven de doelvoorschriften kunnen halen. Omdat werkgevers en werknemers het arbobeleid samen invullen, moet dat tot meer draagvlak leiden binnen de onderneming. Als de arbocatalogi begin 2007 nog niet af zijn, kunnen werknemers en werkgevers bij het vormgeven van het arbobeleid binnen de onderneming tijdelijk nog wel terugvallen op de regels van de overheid.
De Arbeidsinspectie blijft controleren of ondernemers hun werknemers voldoende beschermen. Groepen die grotere gezondheidsrisico's lopen, zoals zwangere vrouwen en jeugdigen worden, net als in de huidige situatie, extra beschermd.
FNV is ‘verbijsterd’
Over de wijzigingen in de Arbowet zijn in de Sociaal- Economische Raad (SER) en de Stichting van de Arbeid afspraken gemaakt. Maar in het uiteindelijke wetsvoorstel zitten volgens vakbond FNV plannen die niet zijn afgesproken. Zo is de verplichting geschrapt tot het actief verstrekken van informatie over arborisico’s aan werknemers en hun vertegenwoordigers. Daarvoor in de plaats komt de verplichting om de informatie beschikbaar te houden. Dat leidt naar het oordeel van de FNV tot inactiviteit waar actief handelen geboden is. Ook vervalt het Arbospreekuur bij de bedrijfsarts, tegen de wens van de SER en Stichting van de Arbeid in.
Verder is de FNV het er niet mee eens dat de bepalingen over de preventiemedewerker weer veranderen. Want het wetsvoorstel regelt dat de werkgever van bedrijven tot en met 25 werknemers zelf de taken van de preventiemedewerker op zich mag nemen. Nu ligt die grens nog bij 15 werknemers. De FNV vindt dat de wil om administratieve verplichtingen te beperken ‘hier op een te kortzichtige manier de overhand krijgt’.
Ten slotte vindt de vakbond dat het strafrecht niet goed werkt voor arbodelicten. Uit bedrijfsongevallen zoals in de Amercentrale blijkt dat verantwoordelijke bedrijven en rechtspersonen te vaak buiten schot blijven. En zowel de geëiste als de opgelegde straffen staan in geen enkele verhouding tot de ernstige inbreuken op de rechtorde waarom het gaat. Ook dit verzwakt de positie van werknemers, vindt de FNV
Werkgevers zijn enthousiast
Werkgeversorgansiatie VNO-NCW is juist enthousiast over het wetsvoorstel voor de nieuwe Arbowet. Volgens de werkgeversorganisatie sluit het wetsvoorstel bijna naadloos aan bij het SER-advies 'Evaluatie Arbowet' dat medio 2005 is uitgebracht. VNO-NCW deelt niet de kritiek van de FNV dat er een grote aantasting van de rechten van werknemers dreigt. De samenwerking tussen werkgever en werknemers op arbogebied blijft wettelijk verplicht en ook aan het instemmingsrecht van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging bij regelingen op het gebied van veiligheid en gezondheid verandert niets fundamenteels.
Wel zal nog enige discussie nodig zijn over de status van de zogenoemde arbocatalogi. VNO-NCW is blij dat de staatssecretaris het idee van de Sociaal-Economische Raad heeft overgenomen dat werkgevers en werknemers op sectorniveau afspraken over veilige en gezonde werkmethoden in de catalogi kunnen vastleggen. De vrees is wel dat de catalogi moeizaam tot stand komen als ook de Arbeidsinspectie eigen sectorbrochures gaat maken met aanvullende eisen.