Een nieuwe generatie studenten staat in de startblokken. Zowel minister-president Jan-Peter Balkenende als FNV-voorzitter Agnes Jongerius grepen de opening van het studiejaar aan om hun visie op werk te geven. Daar waar de premier een pleidooi hield voor een nieuw arbeidsethos, wil de vakbondsvoorvrouw terug naar de menselijke maat. Tijdens de opening van het academisch jaar van de Rotterdamse Erasmusuniversiteit ging minister-president Balkenende in op het belang van werk. "Werk hoort bij het leven. Het geeft gevoel van eigenwaarde... Werk is geen noodzakelijk kwaad. Geen bijverschijnsel. Werk helpt ons om te worden wie we zijn. Ons karakter groeit op de werkvloer." Menselijke kapitaal te vroeg afgeschreven De premier sneed vooral het probleem van de arbeidsparticipatie aan. "Ondanks de grote behoefte aan personeel in tal van sectoren, staat er nog steeds een groep van 900.000 mensen onvrijwillig aan de kant. Dat zijn mensen die wel kunnen werken, maar die de opleiding, motivatie of kansen missen om aan de slag te komen. Ook schrijven we ons menselijk kapitaal veel te vroeg af. Van de 2 miljoen mensen tussen de 55 en 65 jaar, werkt 60% niet. Ons land telt 2,7 miljoen vrouwen die werken in deeltijd, en die hebben lang niet allemaal jonge kinderen." Om meer mensen aan de slag te krijgen, is een omslag in denken nodig, aldus Balkenende. "Een nieuw arbeidsethos. Dat vraagt iets van werknemers. Het vermogen door te zetten. Te erkennen dat tegenslagen erbij horen. Kansen te benutten. Te geloven in eigen kracht. Voortdurend nieuwsgierig te blijven. Houvast te zoeken in eigen kunnen en het eigen vermogen tot ontwikkeling." Leeftijdsdiscriminatie Op deze manier kunnen werknemers langer doorwerken. Maar hiervoor is ook nodig dat er een einde komt aan leeftijdsdiscriminatie. "Ondanks alle mooie woorden van werkgevers dat het op de arbeidsmarkt alle hens aan dek is, weet elke 50-plusser dat het absoluut niet meevalt om van baan te wisselen of om aan het werk te komen." "Tegen ondernemers zeg ik: "Practise what you preach", zei de premier over de hoofden van de studenten heen tegen werkgevers. "Ook ten aanzien van de flexibiliteit in werktijden die u uw werknemers biedt en de scholingsmogelijkheden. Dat hoeven lang niet altijd dure externe cursussen te zijn. Juist eenvoudige oplossingen op de werkvloer waarbij senioren junioren begeleiden - 'meester en gezel' - blijken vaak bijzonder goed te werken." Vrijheid om te werken Daar waar de premier een nieuw arbeidsethos op zijn wensenlijstje had gezet, pleitte FNV-voorzitter Jongerius voor de menselijke maat in organisaties. Want daar gaat het volgens haar niet goed mee. "De snelst groeiende groep FNV-leden zijn de zelfstandigen zonder personeel. En een belangrijke reden om voor zichzelf te beginnen is dat ze dan meer met hun vak, met het echte werk bezig te kunnen zijn. Dat geldt van bouwvakker tot adviseur. Al die zzp'ers vluchten weg uit de arbeidsorganisaties. Want voor hen staan die gelijk aan bureaucratische procedures, controlerende bazen, en veel gedoe. Ze willen tijd voor hun vak, vrijheid om te werken. Ze willen zich ontwikkelen, ze willen interessante klussen te doen." Permanent reorganiseren Volgens de FNV zijn arbeidsorganisaties "steeds minder een plek waar je nog lekker kunt werken". "Organisaties zijn beland in een permanent proces van reorganiseren. Onder het mom van herpositioneren, aanboren van nieuwe markten, professionaliseren of van wat dan ook - wordt de vrijheid van handelen op de werkvloer steeds verder teruggedrongen. Terwijl het topmanagement voor zichzelf steeds meer vrijheid creëert, worden werknemers bestookt met administratieve regels, controlevoorschriften, theoretische, door anderen 'smart' geformuleerde prestatienormen." "En ondanks alle mooie managementspeak en hypes, kenmerkt de overheersende managementstijl zich door wantrouwen en controle. Het gevolg: Een agent of een verpleegkundige is steeds meer tijd kwijt aan administratie - in plaats van boeven vangen of verplegen. Docenten hebben een batterij aan stelselwijzigingen over zich heen gekregen. Dat leidt allemaal af van goed onderwijs geven. Voor verzorgenden of verpleegkundigen ligt precies vast hoeveel tijd ze mogen besteden aan bepaalde handelingen. Maar waar blijft de eigen invulling van je werk? Waar is hier de menselijke maat gebleven?", aldus Jongerius. Wie weet vinden het kabinet en de vakbond elkaar in een arbeidsethos voor managers waarbij een verantwoorde beloning voor deze groep hand in hand gaat met het afschaffen van regels op de werkvloer.

Een nieuwe generatie studenten staat in de startblokken. Zowel minister-president Jan-Peter Balkenende als FNV-voorzitter Agnes Jongerius grepen de opening van het studiejaar aan om hun visie op werk te geven. Daar waar de premier een pleidooi hield voor een nieuw arbeidsethos, wil de vakbondsvoorvrouw terug naar de menselijke maat.

Tijdens de opening van het academisch jaar van de Rotterdamse Erasmusuniversiteit ging minister-president Balkenende in op het belang van werk. "Werk hoort bij het leven. Het geeft gevoel van eigenwaarde... Werk is geen noodzakelijk kwaad. Geen bijverschijnsel. Werk helpt ons om te worden wie we zijn. Ons karakter groeit op de werkvloer."

Menselijke kapitaal te vroeg afgeschreven
De premier sneed vooral het probleem van de arbeidsparticipatie aan. "Ondanks de grote behoefte aan personeel in tal van sectoren, staat er nog steeds een groep van 900.000 mensen onvrijwillig aan de kant. Dat zijn mensen die wel kunnen werken, maar die de opleiding, motivatie of kansen missen om aan de slag te komen. Ook schrijven we ons menselijk kapitaal veel te vroeg af. Van de 2 miljoen mensen tussen de 55 en 65 jaar, werkt 60% niet. Ons land telt 2,7 miljoen vrouwen die werken in deeltijd, en die hebben lang niet allemaal jonge kinderen."

Om meer mensen aan de slag te krijgen, is een omslag in denken nodig, aldus Balkenende. "Een nieuw arbeidsethos. Dat vraagt iets van werknemers. Het vermogen door te zetten. Te erkennen dat tegenslagen erbij horen. Kansen te benutten. Te geloven in eigen kracht. Voortdurend nieuwsgierig te blijven. Houvast te zoeken in eigen kunnen en het eigen vermogen tot ontwikkeling."

Leeftijdsdiscriminatie
Op deze manier kunnen werknemers langer doorwerken. Maar hiervoor is ook nodig dat er een einde komt aan leeftijdsdiscriminatie. "Ondanks alle mooie woorden van werkgevers dat het op de arbeidsmarkt alle hens aan dek is, weet elke 50-plusser dat het absoluut niet meevalt om van baan te wisselen of om aan het werk te komen."
"Tegen ondernemers zeg ik: "Practise what you preach", zei de premier over de hoofden van de studenten heen tegen werkgevers. "Ook ten aanzien van de flexibiliteit in werktijden die u uw werknemers biedt en de scholingsmogelijkheden. Dat hoeven lang niet altijd dure externe cursussen te zijn. Juist eenvoudige oplossingen op de werkvloer waarbij senioren junioren begeleiden - 'meester en gezel' - blijken vaak bijzonder goed te werken."

Vrijheid om te werken
Daar waar de premier een nieuw arbeidsethos op zijn wensenlijstje had gezet, pleitte FNV-voorzitter Jongerius voor de menselijke maat in organisaties. Want daar gaat het volgens haar niet goed mee.
"De snelst groeiende groep FNV-leden zijn de zelfstandigen zonder personeel. En een belangrijke reden om voor zichzelf te beginnen is dat ze dan meer met hun vak, met het echte werk bezig te kunnen zijn. Dat geldt van bouwvakker tot adviseur. Al die zzp'ers vluchten weg uit de arbeidsorganisaties. Want voor hen staan die gelijk aan bureaucratische procedures, controlerende bazen, en veel gedoe. Ze willen tijd voor hun vak, vrijheid om te werken. Ze willen zich ontwikkelen, ze willen interessante klussen te doen."

Permanent reorganiseren
Volgens de FNV zijn arbeidsorganisaties "steeds minder een plek waar je nog lekker kunt werken". "Organisaties zijn beland in een permanent proces van reorganiseren. Onder het mom van herpositioneren, aanboren van nieuwe markten, professionaliseren of van wat dan ook - wordt de vrijheid van handelen op de werkvloer steeds verder teruggedrongen. Terwijl het topmanagement voor zichzelf steeds meer vrijheid creëert, worden werknemers bestookt met administratieve regels, controlevoorschriften, theoretische, door anderen 'smart' geformuleerde prestatienormen."
"En ondanks alle mooie managementspeak en hypes, kenmerkt de overheersende managementstijl zich door wantrouwen en controle. Het gevolg: Een agent of een verpleegkundige is steeds meer tijd kwijt aan administratie - in plaats van boeven vangen of verplegen. Docenten hebben een batterij aan stelselwijzigingen over zich heen gekregen. Dat leidt allemaal af van goed onderwijs geven. Voor verzorgenden of verpleegkundigen ligt precies vast hoeveel tijd ze mogen besteden aan bepaalde handelingen. Maar waar blijft de eigen invulling van je werk? Waar is hier de menselijke maat gebleven?", aldus Jongerius.

Wie weet vinden het kabinet en de vakbond elkaar in een arbeidsethos voor managers waarbij een verantwoorde beloning voor deze groep hand in hand gaat met het afschaffen van regels op de werkvloer.

Doorsturen: