Is payrolling belangrijk voor een goed functionerende flexibele arbeidsmarkt, of juist een schijnconstructie waarmee werkgevers risico’s afwentelen op werknemers en de sociale zekerheid?

Bij payrolling worden werknemers formeel ondergebracht bij een payrollbedrijf, maar ze werken exclusief voor één werkgever die hen aanneemt, opleidt en beoordeelt, zoals bij de ‘eigen’ werknemers.

Werkgevers en vakbonden zouden de minister van SZW via de Stichting van de Arbeid adviseren over het fenomeen payrolling, dat steeds verder oprukt. Maar de meningen over payrolling kwamen niet bij elkaar, waardoor werkgevers en vakbonden een verdeeld advies naar minister Kamp hebben gestuurd.

Payrollers in horeca en de overheid
Vorig jaar werd in drie sectoren het meeste gebruik maken van payrolling: de horeca, de overheid en het onderwijs. Daarnaast komt payrolling ook relatief veel voor in de ict-sector, de tuinbouw en de overige dienstverlening, blijkt uit het adviesrapport.

Ruim een vijfde (21%) van de payroll-werknemers werkt in de horeca en 18% bij de overheid. Bijna driekwart (72%) van de pay-rollwerknemers is werkzaam in een mkb-bedrijf met minder dan 250 werknemers.

Payroller is meestal een vrouw
Opvallend is het hoge aandeel vrouwen onder de payrollers, want tweederde (62%) van de payroll-werknemers is vrouw. De gemiddelde leeftijd is met 38 jaar relatief laag.

Bijna de helft (44%) van de payroll-werknemers is kostwinner en verdient het hoogste inkomen binnen het huishouden. Ruim vier op de tien (42%) heeft een opleiding op mbo-, havo- of vwo-niveau en een derde (34%) heeft een hogere opleiding.

Verdwijntruc en gesjacher
Vakcentrale FNV vindt dat payrolling moet worden afgeschaft. De FNV vindt het ‘één grote verdwijntruc van goed werkgeverschap. Voor dit soort gesjacher is geen plaats in een fatsoenlijke arbeidsmarkt. Want als het erop aan komt, bijvoorbeeld bij ontslag of langdurige ziekte, neemt geen van beide werkgevers verantwoordelijkheid voor de werknemer’, aldus de bond.

Werknemers die werken op basis van payroll-constructies hebben veelal slechtere arbeidsvoorwaarden. Ze werken vaak langdurig op tijdelijke contracten, ontvangen minder salaris, krijgen minder scholing, bouwen minder pensioen op en hebben nauwelijks ontslagbescherming, stelt de FNV.

Wel uitzendbureau, geen payrollen
Voor de FNV geldt dat je òf in dienst bent bij het inlenende bedrijf. òf bij een uitzendbureau. Meer smaken zijn er voor de FNV niet.

Payrollen leidt tot een ongelijke behandeling van werknemers die op dezelfde werkvloer vaak langdurig hetzelfde werk verrichten. Dat is voor de vakcentrale onacceptabel. De FNV verwacht dat minister Kamp ‘de handschoen oppakt en effectieve maatregelen neemt.’

Flexibele arbeidsmarkt
Werkgeversverenging VNO-NCW vindt payrollen belangrijk voor een flexibele arbeidsmarkt, met flexibele contracten en een flexibeler ontslagrecht. Dat maakt het voor bedrijven mogelijk om sneller te profiteren van nieuwe kansen. Want payrolling biedt werkgevers de mogelijkheid om risico’s die samenhangen met het reguliere werkgeverschap het hoofd te bieden.

Daarbij gaat het om risico’s en kosten die samenhangen met disfunctioneren, verlof, ziekte en arbeidsongeschiktheid. Die risico’s en kosten komen voor rekening van de ondernemer zonder dat hij daarop altijd zelf invloed uit kan oefenen. Payrolling vormt het antwoord op de behoefte van de ondernemer om deze risico’s beheersbaar te houden en tegelijkertijd de personeelsinzet mee te kunnen laten ademen met de markt, vindt VNO-NCW.

Goed voor de arbeidsmarkt
De werkgevers beschouwen payrolling als een vorm van dienstverlening die belangrijk is voor een goed functionerende flexibele arbeidsmarkt. ‘Zo’n arbeidsmarkt draagt bij aan de concurrentiekracht en groei van de Nederlandse economie, zorgt dat de werkloosheid laag blijft en er voldoende dynamiek op de arbeidsmarkt is. Werkgevers vinden het in dat kader legitiem dat tegen betaling van een vergoeding bepaalde risico’s van het werkgeverschap bij een derde worden ondergebracht’.