Ondernemerschap blijft een volwaardig criterium om te bepalen of iemand een zzp’er is, of eigenlijk een werknemer in loondienst. Kenmerken van ondernemerschap zijn bijvoorbeeld of iemand btw afdraagt, investeert in het eigen bedrijf of tijd en geld besteedt aan het werven van klanten. Deze aanpassing volgt op een uitspraak van de Hoge Raad in de Uber/FNV-zaak en heeft grote gevolgen voor werkgevers, HR-professionals en zelfstandigen. Ook een minimum uurtarief blijft onderdeel van de wet, die op 1 januari 2026 ingaat, en onderdeel is van de bredere aanpak van schijnzelfstandigheid.

Minister Eddy van Hijum gaat het wetsvoorstel Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (Vbar) in deze richting aanpassen. De belangrijkste wijziging: extern ondernemerschap wordt voortaan als volwaardig criterium meegewogen bij het beoordelen van de arbeidsrelatie. Dat schrijft de minister van SZW aan de Tweede Kamer.

Ondernemerschap telt nu volwaardig mee
In het aangepaste wetsvoorstel Vbar weegt extern ondernemerschap – zoals btw-afdracht, investeren in het eigen bedrijf of het werven van klanten – voortaan even zwaar mee als de aansturing in het werk en het werken voor eigen risico. Voorheen werd dit aspect pas bekeken als de andere twee groepen criteria geen uitsluitsel gaven.

Met deze aanpassing komt het kabinet tegemoet aan het oordeel van de Hoge Raad dat alle relevante omstandigheden in samenhang beoordeeld moeten worden, zonder rangorde. Minister Van Hijum (SZW) benadrukt dat mensen moeten weten waar ze aan toe zijn. Voor echte zelfstandig ondernemers moet ruimte blijven, maar als je wordt aangestuurd en geen risico loopt, hoor je als werknemer bescherming te krijgen, vindt de minister.

Minimum uurtarief blijft onderdeel van de wet
Naast de aangepaste beoordelingssystematiek blijft het rechtsvermoeden van werknemerschap onderdeel van het wetsvoorstel. Wie minder verdient dan een nog vast te stellen uurtarief, wordt dan als werknemer beschouwd. De opdrachtgever moet dan bewijzen dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst.

De Belastingdienst handhaaft sinds 1 januari 2025 weer volledig op schijnzelfstandigheid. In 2025 geldt nog een zachte landing: wel naheffingen en correcties, maar nog geen boetes. Handhaving vindt plaats op basis van de bestaande wet- en regelgeving én jurisprudentie, waarbij extern ondernemerschap al wordt meegewogen. De huidige praktijk verandert dus niet direct, maar het wetsvoorstel biedt straks meer rechtszekerheid en consistentie.

Arbeidsmarkt in beweging
Sinds het stopzetten van het handhavingsmoratorium is zichtbaar dat organisaties hun werkwijze aanpassen. In sectoren zoals zorg, onderwijs en kinderopvang stappen zelfstandigen volgens de minister vaker over naar loondienst, mede dankzij maatregelen als zelfroostering en flexibele werktijden. Tegelijkertijd zoeken organisaties naar manieren om opdrachten wél binnen de wet- en regelgeving door zelfstandigen te laten uitvoeren.

Toch zijn er ook zorgen. Sommige opdrachtgevers en zelfstandigen vinden de overgang complex of vrezen negatieve gevolgen. Daarom zet het kabinet in op intensieve communicatie, branchegerichte ondersteuning en monitoring van de effecten. Later dit jaar wordt de Tweede Kamer hierover opnieuw geïnformeerd.

Wat betekent dit voor HR en werkgevers?
Voor HR en werkgevers is het zaak om zich goed voor te bereiden op het nieuwe wettelijk kader:

• Heroverweeg werkrelaties: Beoordeel arbeidsrelaties niet alleen op aansturing of risico, maar ook op ondernemerskenmerken.
• Gebruik hulpmiddelen: Maak gebruik van de webmodule beoordeling arbeidsrelatie en de website www.hetjuistecontract.nl.
• Zorg voor dossieropbouw: Leg goed vast waarom een samenwerking als zelfstandige opdracht wordt gekwalificeerd. Bedenk wel dat de praktijk leidend is bij de beoordeling of in loondienst wordt gewerkt of als opdrachtgever/-nemer.
• Pas arbeidsvormen aan: Denk aan loondienst met flexibele roosters of tijdelijke contracten als alternatief voor zelfstandigen inhuur.

Aandachtspunt	Actie voor HR/werkgever
Beoordelen arbeidsrelatie	Weeg álle criteria, inclusief extern ondernemerschap
Handhaving Belastingdienst	Houd rekening met controles en leg arbeidsrelaties goed vast
Informatievoorziening	Gebruik tools en de webmodule
Flexibele inzet organiseren	Overweeg loondienstvormen met flexibiliteit waar mogelijk

Weken meet zzp’ers: Gebruik deze HR Tools