Het voeren van arbeidsomstandighedenbeleid, is een verplichting voor iedere werkgever. Doel is om medewerkers veilig en gezond te laten werken. Hier vindt u een voorbeeld Arbobeleidsplan met instrumenten die u kunt gebruiken bij het opstellen van uw arbobeleid.

Arbobeleid is het beleid dat de werkgever voert op het gebied van arbeidsomstandigheden. Doel van dit beleid is om medewerkers veilig en gezond te laten werken. De werkgever is volgens de Arbowet verplicht om hiervoor te zorgen. De werkgever stelt het arbobeleid op in samenwerking met de vertegenwoordiging van werknemers (ondernemingsraad, personeelsvereniging, vakbonden).

Dit Arbobeleidsplan vormt een overkoepelend overzicht van afzonderlijke arbomaatregelen die de de uw organisatie kan nemen. Het bundelt daarmee op hoofdlijnen de afzonderlijke arbomaatregelen die de organsatie moet ontwikkelen.

Onderdelen van het Arbobeleidsplan
In de tekst hieronder, vindt u verwijzingen naar andere onderdelen van HR Tools & Extra’s. Abonnees kunnen die modellen en checklists bij het opstellen van het Arbobeleidsplan gebruiken.

1. Doel van het Arbobeleid
De organisatie streeft naar optimale arbeidsomstandigheden voor alle mensen die bij de organisatie werken. Niet alleen moet het werk veilig gedaan worden, maar medewerkers moeten zich ook prettig voelen, plezier in hun werk hebben en respectvol met elkaar omgaan. Daarbij streeft de organisatie naar een open bedrijfsklimaat, waarin medewerkers en managers elkaar aanspreken op mogelijke verbeteringen in het arbobeleid die leiden tot een nog veiliger en gezonder arbeidsklimaat.

De leiding van de organisatie hecht grote waarde aan de meest optimale arbeidsomstandigheden en is altijd bereid, daar waar mogelijk, aanpassingen te doen om de arbeidsomstandigheden verder te verbeteren. Daarbij stelt de organisatie de bijdragen van de OR / Arbocommissie, waar die tot verbeteringen leiden, bijzonder op prijs.

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

Bouwstenen Arbobeleid Arbowet Model P-beleidsplan voor strategisch HRM beleid

2. Verantwoordelijken arbozorg
Bij de organisatie dragen de volgende betrokkenen verantwoordelijkheid voor het optimaal functioneren van de arbozorg:

• Directie,
• management,
• medewerkers van de HR-afdeling,
• preventiemedewerker,
• bedrijfshulpverlener,
• vertrouwenspersoon,
• leden ondernemingsraad/ arbocommissie en
• (deskundige) medewerkers.

De verantwoordelijken vervullen allen een rol in de arbozorg; er is niet altijd sprake van volledige, op zich zichzelf staande, functies.

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

Arbeidsomstandigheden: wie doet wat?

3. Preventieve zorg
De organisatie wil risico’s voor veiligheid, gezondheid en psychosociale arbeidsbelasting zo veel mogelijk voorkomen dan wel beheersen. Daarin heeft de preventiemedewerker een belangrijke rol. De taken van de preventiemedewerker omvatten ten minste het helpen opstellen van de RI&E en het bijbehorende Plan van Aanpak, het helpen uitvoeren van het Plan van Aanpak en preventieve taken, zoals het adviseren van de directie aan en contact houden met de OR/Arbocommissie.

In het Plan van Aanpak bij de RI&E, wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt van beschikbare middelen uit de Arbocatalogus van de branche (alleen indien deze aanwezig is).

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

Stappenplan Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E) Checklist arbeidsrisico’s

4. Deskundige ondersteuning
De organisatie laat zich bijstaan door een gecertificeerde arbodienst (vangnetregeling) en/of andere gecertificeerde arbodeskundigen (maatwerkregeling). Medewerkers hebben, indien gewenst, toegang tot de bedrijfsarts. Verder hebben medewerkers, indien zij dat wensen, recht op uitvoering van Periodiek Arbeidsgeneeskundig onderzoek (PAGO).

De werkwijze van de arbodienst/deskundige ondersteuning is vastgelegd in het protocol ziekteverzuim. Elk jaar evalueert de organisatie de deskundige ondersteuning/het contract met de arbodienst.

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

Checklist selectie Arbo-dienst Opletpunten bij de keuze van een re-integratiebedrijf

5. Arbocommissie
Indien de OR dat wenst, kan hij een Arbocommissie (of VGW-commissie) instellen. De bestuurder zal dan zorg dragen dat deze commissie haar taken naar behoren kan vervullen, bijvoorbeeld door te bevorderen dat de Arbocommissie constructief overleg kan voeren met alle bij de arbozorg betrokkenen verantwoordelijken.

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

Eenvoudig rechten van de de OR checken

6. Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
De organisatie stelt een overzicht op van alle risico’s op de werkplek. Met de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) beschrijft de organisatie gestructureerd de risico’s om vervolgen een Plan van Aanpak te maken. Hiermee wordt de kans op arbeidsgerelateerde gezondheidsklachten en ongevallen tot een minimum worden beperkt.

De RI&E kent de volgende stappen:

• STAP 0: voorafgaand bepaalt de organisatie of deze verplicht is een RI&E op te stellen
• STAP 1: Aan de hand van vragenlijsten op internet maakt de organisatie een lijst met risico’s
• STAP 2: De organisatie plaatst de gevonden risico’s op volgorde van belangrijkheid
• STAP 3: In een Plan van Aanpak zet de organisatie acties in planning om de beschreven risico’s op te heffen
• STAP 4: De R&IE wordt getoetst door een arbodeskundige (dit hoeft niet altijd)
• STAP 5: In deze stap, past de organisatie het Plan van aanpak toe en stelt dat van tijd tot tijd bij.

De RI&E beschrijft de volgende risico’s:

• Het werken met gevaarlijke stoffen
• Het risico van fysieke overbelasting
• De mogelijkheid dat beeldschermwerk de gezondheid van de werknemers belast doordat zij te lang beeldschermwerk uitvoeren
• Lawaai en geluidsbelasting
• De staat van aanwezige arbeidsmiddelen en mogelijke gevaren die zij opleveren
• Het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen
• Gevaar van seksuele intimidatie of geweld

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

Stappenplan Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E)

7. Bedrijfshulpverlening
De organisatie stelt een bhv-plan op en wijst per vestiging bedrijfshulpverleners aan. De organisatie ziet er op toe dat de bhv’ers adequaat worden opgeleid en dat het bhv-plan wordt uitgevoerd en geëvalueerd. Minstens eenmaal per jaar wordt, op basis van het bhv-plan, een ontruimingsoefening gehouden.

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

BHV-plan voor bedrijfshulpverlening

8. Verzuimbeleid
De organisatie ontwikkelt een verzuimbeleid, inclusief verzuimprotocol, dat ter instemming de OR wordt voorgelegd. Het verzuimbeleid wordt periodiek geëvalueerd en bijgesteld.

Het ziekteverzuimbeleid is onderdeel van het Arbo- en personeelsbeleid in de organisatie. Het doel is om ziekteverzuim te beheersen en te verminderen. Het ziekteverzuimbeleid zorgt voor een optimaal werkklimaat, gezonde arbeidsomstandigheden en goede werkverhoudingen

Het ziekteverzuimbeleid heeft als doel:

• de inzetbaarheid van medewerkers te garanderen;
• het ziekteverzuim te beheersen tot een optimaal niveau;
• bij te dragen aan het verlagen van de werkdruk;
• de productiviteit en continuïteit van het werk te verhogen.

Het verzuimbeleid kan alleen goed functioneren als er sprake is van een systematische betrokkenheid van managers en medewerkers. Beide groepen dragen verantwoordelijkheid voor het welslagen van het beleid. De regels hiervoor staan in het verzuimprotocol van de organisatie.

Het verzuimbeleid en het verzuimprotocol voldoen aan de eisen en termijnen de Wet verbetering Poortwachter (WVP). De organisatie wordt bij het verzuimbeleid ondersteund door de arbodienst (vangnetregeling) of een gecertificeerde bedrijfsarts (maatwerkregeling).

Jaarlijks evalueert de organisatie verzuimgegevens en stelt nieuwe verzuimdoelen op voor het volgende jaar.

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

Ziekteverzuim beleidsplan Checklist Aanpak Ziekteverzuim Ziekteverzuimprotocol opstellen

9. Voorlichting en onderricht
De organisatie geeft voorlichting en het scholing aan werknemers over het gebruik van arbeidsmiddelen en/of persoonlijke beschermingsmiddelen. Verder wordt hierbij ook aandacht besteed aan kwetsbare groepen in de organisatie (zoals jongeren, zwangeren of ouderen) en hoe er in de organisatie wordt omgegaan met agressie, geweld en (seksueel) grensoverschrijdend gedrag.

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

Burnout voorblijven en aanpakken Zeven bouwstenen voor aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag Voorbeeldregels voor alcohol en drugs op het werk

10. Agressie, intimidatie en geweld
De organisatie hanteert een beleid tegen (seksuele) intimidatie, agressie, geweld, pesten en racistisch gedrag. Een klachtenprocedure, een gedragscode en de aanstelling van vertrouwenspersonen maken hiervan onderdeel uit.

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

Checklist pesten op het werk Checklist aandachtspunten seksuele intimidatie

11. Arbeidstijden
Bij het vaststellen van werktijden, en/of het opstellen van roosters of werkschema’s, hanteert de organisatie de verplichtingen uit de Arbeidstijdenwet en de cao (indien van toepassing). Bij het indelen van werkzaamheden wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met persoonlijke omstandigheden.

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

Arbeidstijdenwet uitgelegd Regeling Thuiswerken

12. Registratie van arbeidsongevallen
De organisatie meldt zwaardere ongevallen die ‘meldingsplichtig’ zijn bij de Inspectie SZW. Onder ‘meldingsplichtige ongevallen’ worden verstaan: arbeidsongevallen die tot overlijden, blijvend letsel, of ziekenhuisopname hebben geleid van medewerkers die aan het werk zijn.

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

Bedrijfsongeval melden

13. Evaluatie
Arbobeleid is onderdeel van het strategisch hrm-beleid. Dit meerjarenplan voor Arbobeleid staat dan ook niet op zich. De elementen die deel uitmaken van dit plan zullen geregeld worden geëvalueerd. Deze evaluaties kunnen er toe leiden dat dit meerjaren plan al voor het einde van de termijn in overleg met de OR wordt aangepast. Als dit niet eerder gebeurt, vindt de evaluatie van dit Arbobeleidsplan vanzelfsprekend al plaats voor het verstrijken van die termijn.

Bij dit onderdeel kunnen abonnees de volgende instrumenten uit HR Tools & Extra’s gebruiken:

Checklist Arbobeleid Checklist evaluatie personeelsbeleid

Download
Bij dit voorbeeld hoort een model van een meerjaren Arbobeleidsplan; dit is allen beschikbaar voor abonnees van  HR Tools & Extra's. U kunt de tekst van het Arbobeleidsplan daar downloaden als Word-document. Vervolgens kunt u deze basis gebruiken om aan de wensen van uw organisatie aan te passen.