Initiatiefwet: werknemer mag vragen om flexibel werken
Als het aan CDA en GroenLinks ligt, krijgen werknemers het recht om hun werkgever te verzoeken om een wijziging van hun arbeidsuren, werktijden en werkplek. Om dit mogelijk te maken, willen de partijen een initiatiefwet indienen: de Wet Flexibel Werken.
Helpt deze wet Het Nieuwe Werken echt vooruit?
Op dit moment is bij wet geregeld dat werknemers hun werkgever mogen verzoeken om het aantal uren dat zij werken te verminderen of uit te breiden. De kamerleden Ineke van Gent (GroenLinks) en Eddy van Hijum (CDA) willen deze Wet Aanpassing Arbeidsduur omzetten in de nieuwe Wet Flexibel Werken.
Kopje thee met de kinderen
Met hun initiatief willen beide kamerleden werknemers het recht geven om hun werkgever te vragen om een wijziging in arbeidsuren, werktijden en werkplek. In de toelichting op hun plannen leggen zij er de nadruk op dat werknemers meer mogelijkheden moeten krijgen om "arbeid en zorg" in balans te brengen.
Van Gent: "Werkende ouders rennen zich rot. Flexibel werken kan een boel reistijd schelen, bijvoorbeeld omdat men thuis werkt of pas na de file in de auto stapt. Maar nog belangrijker: het geeft ze de flexibiliteit om meer hun eigen tijd in te delen. De tijd die ouders kwijt zijn aan het spreekwoordelijke kopje thee met de kinderen kan in de avonduren worden ingehaald."
Cultuuromslag nodig
De kamerleden komen met het wetsvoorstel omdat de sociale partners het in hun ogen laten afweten.
Er is volgens hen een grote behoefte aan flexibel werken bij werknemers. Maar dit vertaalt zich "nog onvoldoende in CAO-afspraken", aldus de initiatiefnemers.
"Zo is in nog maar 16% van de CAO's afspraken gemaakt over flexibele werktijden. Waarbij slechts 4% van de CAO's bij het inroosteren rekening wordt gehouden met de persoonlijke omstandigheden van de werknemers, zoals zorgtaken."
Volgens Van Hijum is er een cultuuromslag nodig op de arbeidsmarkt. "Flexibel werken heeft veel voordelen voor werknemers, maar ook voor werkgevers. Met dit wetsvoorstel geven we werknemers een zetje in de rug die betaald werk willen combineren met de zorg voor hun kinderen of familie."
Engelse wet
Van Gent en Van Hijum hebben zich laten inspireren door de Engelse Employment Act. Daar hebben werknemers sinds 2003 het recht om te vragen om flexibel te mogen werken. Maar dat recht was echter beperkt tot specifieke groepen werknemers met kinderen.
Het voorstel van de Nederlandse kamerleden is echter bedoeld voor alle werknemers. Als deze tenminste een half jaar in dienst zijn.
Géén recht op flexibel werken
Met het wetsvoorstel stellen CDA en GroenLinks nadrukkelijk géén recht op flexibel werken voor. Hun voorstel gaat niet verder dan "het recht op het doen van een verzoek". "Werkgevers behouden het recht dat verzoek af te wijzen. Zij worden slechts verplicht die afwijzing goed te motiveren."
Daar waar werknemers hun verzoek kennelijk niet hoeven te motiveren, moeten werkgevers dit bij een afwijzing wel doen. Net zoals in de huidige Wet Aanpassing Arbeidsduur mogen werkgevers een verzoek alleen weigeren als dit leidt tot ernstige problemen:
voor de bedrijfsvoering bij herbezetting van de vrijgekomen uren
op gebied van veiligheid
van roostertechnische aard
van financiële of organisatorische aard.
"Werken wordt flexibel ingevuld, tenzij er zwaarwegende belangen zijn om dat niet te doen. De norm nu is andersom: werken is rigide ingevuld, tenzij de werkgever bereid is om het anders in te vullen", aldus Van Gent.
Doorbraak?
Forceert het wetsvoorstel een doorbraak op het terrein van Het Nieuwe Werken?
Als de wet er al komt, is dat nog maar te bezien. Want de ervaring leert juist dat bij het invoeren van Het Nieuwe Werken veel meer komt kijken.
Het gaat niet om een individuele afspraak met een enkele werknemer, maar om een fundamenteel andere manier van werken, waarbij de werknemer niet wordt afgerekend op zijn aanwezigheid, maar op zijn resultaten. Dit vraagt een andere manier van leidinggeven, discipline van de werknemers, ook van de collega's die liever op traditionele tijden op kantoor werken.
Dat valt allemaal niet snel bij wet te regelen.
Als kamerleden het flexibel werken dichterbij willen brengen, kunnen ze beter onderzoeken of de bestaande wetgeving past bij Het Nieuwe Werken. Zoals bijvoorbeeld de huidige Arbo-wet. Geldt deze ook volledig voor thuiswerkplekken? Duidelijkheid hierover zorgt ervoor dat werkgevers op z'n minst weten waaraan ze toe zijn en met welke extra kosten zij rekening moeten houden als ze méér werknemers flexibel willen laten werken.
Lees ook:
Wetsvoorstel Flexibel Werken met de bijbehorende toelichting.
Ook via Twitter kun je Personeelslog volgen: Twitter.com/Personeelslog.